Od czego zacząć projektowanie domu?

Założenia wstępne do projektu

Pierwszym krokiem przed rozpoczęciem projektowania jest ustalenie założeń wstępnych z inwestorem. Celem pierwszego etapu projektowego przy projekcie indywidualnym jest poznanie oczekiwań inwestora, poznanie jego preferencji i określenie czego naprawdę potrzebuje w swoim domu. W naszym projekcie wyzwanie było większe ponieważ zarówno inwestorami jak i projektantami jesteśmy my sami. Pogodzenie tych dwóch ról było bardzo ciężkie – bowiem najtrudniej projektować dla siebie…

Aby zacząć projektować musieliśmy sformułować ogólny pomysł na dom który chcemy wybudować. Określenie wstępnych priorytetów jest koniecznym etapem powstawania projektu. Przed narysowaniem pierwszej kreski było wiele rozmów, sporów, pomysłów i koncepcji. Mieliśmy łatwiej o tyle, że myśli o domu mieliśmy w głowach od kilku lat. Wystarczyło jedynie je pozbierać i usystematyzować. Musieliśmy ustalić na czym nam zależy, co jest dla nas ważne oraz czego nie chcemy. Jest to pierwszym z serii wpisów opisujących nasz projekt.

Kto będzie mieszkał w domu?

Pierwsze, najważniejsze pytanie stawiane inwestorowi. Aby zacząć każdy projekt domu (oraz każdego innego budynku) należy ustalić i poznać osoby które będą z niego korzystać. Określenie potrzeb inwestora i zaprojektowanie domu skrojonego na miarę jest główną zaletą opracowywania projektu indywidualnego.

Dom dla singla będzie wyglądał inaczej niż taki dla wielopokoleniowej rodziny. W naszym przypadku dom będzie dedykowany czterem osobom. Czyli my (rodzice) i dwójka dzieci. Z opcją ewentualnego powiększenia rodziny w przyszłości o kolejnego malucha ;).

Usytuowanie domu na działce

Przed postawieniem pierwszej kreski wiedzieliśmy, że usytuowanie na działce jest dla nas kluczowe. Zależało nam, aby maksymalnie wykorzystać powierzchnię działki i stworzyć duży słoneczny ogród. Nie chcieliśmy ustawiać budynku tak jak większość inwestorów, na środku działki. Wolimy się maksymalnie przysunąć do ulicy tak, aby od południa powstała duża, nasłoneczniona strefa zielona. Z naszego doświadczenia wynika, że obszar przed budynkiem (szczególnie gdy znajduje się on od strony północnej) jest niewykorzystywany. W naszym założeniu będzie tam jedynie strefa wejściowa i podjazdy do garaży. Bryłę budynku przesuwamy maksymalnie do ulicy.

Budynek chcemy również przysunąć do wschodniej granicy działki. Zależy nam, żeby ogród był dobrze oświetlony zarówno w południe jak i w późniejszych godzinach. Ustawienie budynku w północno-wschodnim narożniku jest w tym przypadku najbardziej optymalne.

Argumentem za tą lokalizacją była także chęć odseparowania się od działki sąsiada, która służy jako miejsce postoju dla maszyn rolniczych. Dom ma być barierą przestrzenną oddzielającą ten nieciekawy widok od ogrodu który z biegiem lat będzie powstawał.

Bryła budynku

W pierwszych rozmowach dotyczących ogólnej wizji domu pojawiało się określenie: “dom ma być prosty”. Chodziło nam głównie o nieskomplikowaną formę – dom bez rozrzeźbionej bryły z dwuspadowym dachem. Ze względu na koszty budowy oraz nasze estetyczne preferencje ustaliliśmy, że będzie to dom w stylu nowoczesnej stodoły. Taka forma wydawała nam się sensowna z kilku powodów:

1. Podmiejsko-wiejska lokalizacja to dobre miejsce na domy ze skośnym dachem. Nowoczesne, modernistyczne płaskie dachy na prostopadłościennych bryłach domów nie pasują zbyt dobrze w naszej lokalizacji,
2. Okoliczne budynki mają skośne dachy (dwuspadowe oraz kopertowe) – dostosujemy się do nich,
3. Zabytkowe budynki dawnych stodół znajdujące się opodal inspirują nas by nawiązać do nich formą bryły oraz materiałami. Bardzo podoba nam się atmosfera panująca na “naszej” wsi i architektura sprzed lat, która się w niej znajduje. Wprowadzanie sztucznych bryłowo tworów byłoby w naszej opinii krzywdą dla okolicy w której będziemy budować. Dobra architektura odznacza się szacunkiem do zastanego miejsca – taką zasadą się kierujemy.
4. Formę dachu wielospadowego narzuca nam MPZP – z tym dyskutować się nie da 😉

Nie chcemy budować garażu w bryle budynku, ale planujemy mieć przestrzeń na dwa samochody połączone z domem. Zdecydowaliśmy się przenieść tę funkcję do samodzielnego budynku, który będzie ustawiony obok głównej bryły domu. Wolnostojący garaż tuż obok domu połączony zadaszonym łącznikiem idealnie będzie spełniał nasze potrzeby. Dodatkowo, garaż będzie zawierał także spory strych na poddaszu oraz przestrzeń gospodarczą na rowery, sprzęty ogrodowe, Umieścimy w nim również mały warsztat.

Dwubryłowa architektura nada również zagrodowy charakter i będzie nawiązaniem do okolicznych zagród i budynków rolniczych. Jednym słowem nasz dom będzie nowoczesną stodołą w nowoczesnej zagrodzie.

Materiały i technologie budowy

W kwestii materiałów wiedzieliśmy to czego “na pewno nie chcemy”. Zależy nam, aby nasz budynek ładnie się starzał i nie tracił swojego uroku z biegiem lat. Byłoby idealnie gdyby jego konserwacja była ograniczona do minimum. Z tego powodu zdecydowaliśmy, że nie będziemy stosować żadnego tynku na elewacji i zastosujemy alternatywne materiały. Nie jesteśmy fanami widoku elewacji otynkowanych które po kilku latach robią się brudne i z zaciekami. Na wsi gdzie często unosi się sporo kurzu z pól ma to dodatkowe znaczenie.

Chcemy aby nasz dom z biegiem lat wyglądał lepiej a nie gorzej. Liczymy na to, że wybrane materiały będą z wiekiem nabierać charakteru. Smog, zanieczyszczenia i osadzający się kurz zrobią swoje. Cegła, dachówka ceramiczna i deski będą kluczowymi elementami z których powstanie elewacja. Wykorzystanie ceramiki jest kolejnym nawiązaniem do lokalnej architektury. Elementem charakterystycznym dolnośląskiej wsi jest czerwony, dachówkowy dach. Taki będzie również wykorzystany i w tym przypadku.

Materiałem z którego powstaną mury będzie bloczek silikatowy. O rozważaniach na temat materiału do budowy ścian napiszemy w oddzielnym wpisie.

Rekuperacja i Wentylacja

Dom powinien być nowoczesny. Przez nowoczesność rozumiemy dobranie współczesnych, ekologicznych i ekonomicznych systemów ogrzewania i wentylacji. Doświadczenia z domów w których mieszkaliśmy w przeszłości ukształtowało w nas przekonanie że dom bez dobrej wentylacji dużo traci na komforcie. W związku z tym że wentylacja grawitacyjna we współczesnych budynkach prawie nie działa założyliśmy że w naszym domu będzie wentylacja mechaniczna z rekuperacją. Dobrze wentylowane wnętrze to wnętrze w którym lepiej się przebywa, w którym nie jest duszno a wpadające powietrze jest dodatkowo filtrowane.

Miłym dla portfela dodatkiem do wentylacji grawitacyjnej jest system rekuperacji czyli odzysku ciepła. Rekuperator (centrala wentylacyjna z rekuperacją) pozwoli nam w znacznym stopniu ograniczyć straty ciepła z powietrza wyrzucanego z domu.

Ogrzewanie

W kwestii ogrzewanie zdecydowaliśmy, że chcemy zamontować pompę ciepła. Jest to rozwiązanie efektywne, nowoczesne i wygodne w obsłudze. Przekonuje nas bezobsługowość takiego systemu, a integracja z ogrzewaniem podłogowym, które planujemy wykonać jest bardzo dobrym pomysłem. Niestety ze względu na koszty nie będziemy realizować pompy gruntowej. Zdecydujemy się na powietrzną pompę ciepła której instalacja jest tańsza.

Z góry odrzuciliśmy pomysł ogrzewania gazem ponieważ sieć gazowa przy naszej działce nie występuje. W perspektywie czasu (kilka lat) rozważymy instalację paneli fotowoltaicznych i podpięcie ich do istniejącej instalacji elektrycznej. Pozwolić ma na to dach garażu który będzie miał idealne nachylenie i ukierunkowanie (na południe) w celu generowania prądu ze słońca.

Wnętrza

Bardzo istotnym aspektem jest dla nas wnętrze budynku. Zależy nam na pozytywnej atmosferze i otwartej przestrzeni. Chcieliśmy mieć maksymalnie otwartą strefę dzienną z jadalnią, salonem i kuchnią. Jest to miejsce w którym spędza się mnóstwo czasu i ważne jest dla nas, żeby ta strefa miała swój klimat i była centrum domu. Przedłużeniem i powiększeniem tej strefy jest ogród dlatego planujemy zastosowanie sporych przeszkleń otwierających strefę dzienną na zieleń otaczającą budynek.

Efekt dużej przestrzeni to nie tylko powierzchnia, ale także wysokość pomieszczeń. Dlatego zależało nam, aby we fragmencie części dziennej wykonać “otwór w stropie” i wytworzyć wyższą strefę. Podjęliśmy decyzję, że przeznaczymy część strefy dziennej jako miejsce pod coś w kształcie antresoli.

System gospodarczy

Dom planujemy wybudować w systemie gospodarczym wykonując możliwie dużo prac we własnym zakresie. Wykorzystamy do tego własne siły oraz rodzinę, która deklaruje pomoc przy wielu pracach. Budowlane doświadczenie najbliższych i ich wsparcie jest dla nas szczególną wartością z której planujemy skorzystać. Na pewno po naszej stronie będzie wykonanie fundamentów (stan zero), stropów oraz dachu. Prace murarskie oraz wykończeniowe pozostawimy w większości zleceniobiorcom.

Koszty robocizny w ostatnich latach poszybowały mocno w górę i w wielu przypadkach może okazać się że własna praca poza oczywistą satysfakcją przyniesie sporo oszczędności które można będzie przeznaczyć na inne kosztowne cele. Oczywiście będziemy korzystać z pomocy firm ale spróbujemy ograniczyć ich pomoc do absolutnego minimum. Planujemy budować rozsądnie i kontrolować wydatki. Nie oszczędzając na ważnych rzeczach, ale także budując z głową.

Dodatkowo budowa zostanie podzielona na etapy. Garaż powstanie po wybudowaniu części mieszkalnej i osiedleniu się w domu (w ciągu 2 lat od wybudowania domu)

Wielkość domu.

Metraż domu wynika z potrzeb jakie określiliśmy. W domu znajdzie się otwarta kuchnia z salonem i jadalnią. Poza tym na parterze będzie pokój gościnny/gabinet, spiżarnia, mała łaienka, oraz wiatrołap. Na piętrze umieścimy sypialnie rodziców z garderobą i dużą łazienką, 2 sypialnie dla dzieci w komplecie ze wspólną łazienką, pralnię oraz mały pokój,. Na cały ten program funkcjonalny przeznaczymy ok 175m2 (wliczając w to korytarze i klatkę schodową).

Garaż będzie bryłą zawierającą miejsce na 2 samochody 100m2, schowek/warsztat 100m2 oraz strych 100m2 .

W kolejnym wpisie zaprezentujemy projekt domu (rzuty budynku) domu wraz z omówieniem zastosowanych rozwiązań. Uzasadnimy także z czego wynikają zaprojektowane detale w układzie pomieszczeń i bryle domu.